استان فارس

استان فارس مرکـــــز : شیراز موقعیت :  مجاورت : شمال: اصفهان  شمال غربی: استان کهگیلویه و بویراحمد   جنوب: هرمزگان  شرق: استان یزد و کرمان   غرب:استان بوشهر آب و هوا: سه ناحیه آب و هوایی متمایز در استان فارس وجود دارد. نخست ناحیه کوهستانی شمال و شمال غربی با زمستانهای نسبتاً سرد و تابستانهای معتدل. دوم نواحی مرکزی با زمستانهای نسبتاً بارانی و معتدل و تابستان‌های گرم و خشک. ناحیه سوم در جنوب و جنوب شرقی دارای زمستانهای معتدل و تابستانهای بسیار گرم است. وسعــــت:  ۱۲۲۴۰۰ کیلومتر مربع جمعـیــت:  ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر تقسیمات:   16 شهرستان 48 شهر 60 بخش و 185 دهستان شهرستانها: آباده، ارسنجان، استهبان، اقلید، بوانات، جهرم، خرم‌بید، داراب، زرین‌دشت، سپیدان، شیراز، فراشبند، فسا، فیروزآباد، قیر و کارزین ، کازرون، لارستان، لامِرد، مرودشت، ممسنی، مهر، نیریز مکان های دیدنی و تاریخی استان زیبای فارس که یکی از بزرگ ترین قطب های فرهنگی ایران به شمار می آید از جمله مناطق بسیار دیدنی و مشهور ایران است که بخش مهمی از تاریخ تمدن کهن و بزرگ ایران را در برگرفته است. طبیعت جذاب و غنی استان فارس به همراه منحصر به فردترین آثار تاریخی و باستانی فارس را در ردیف ممتاز ترین مناطق ایران قرار داده است. دره ها و تنگه های متعدد استان فارس، گردشگاه های طبیعی بسیار زیبایی را فراهم نموده اند که همواره پذیرای بازدید کنندگان و دوست داران طبیعت می باشند. تنگ بوان که از طبیعت زیبایی برخوردار است و تنگ خرقه(فیروزآباد) که دره ای سرسبز و خرم است و پوشش جنگلی زیبا، چشمه سارهای فراوان و باغ های پربار دارد، گردش گاه میان جنگل که مانند توده ‌ای انبوه در دامنه کوه میان جنگل و در دو سوی جاده خود نمایی می ‌کند، و ... برخی از این تنگه ها و گردشگاه ها هستند. مراتع و گل زارهای حاشیه دریاچه های منطقه همراه با ماهی های آزاد و پرندگان وحشی چشم اندازهای زیبایی از این دریاچه ها در بهار و پاییز به وجود می آورند که بسیار جذاب و دیدنی هستند. رودخانه ها و آبشارهای جذاب و منحصر به فردی مانند آبشار مارگون سبب شده اند که این استان توانمندی های قابل توجهی را در زمینه جاذبه های طبیعی داشته باشد و همراه با جاذبه های منحصر به فرد تاریخی خود، پذیرای طبیعت دوستان نیز باشد. استان زیبای فارس در بر گیرنده کهن ترین آثار فرهنگی ایران است و شهرت جهانی این استان بی سبب نیست. مجموعه کاخ های تخت جمشید، کاخ ها و آرامگاه های شاهان اساتیری ایران، آتشکده های قدیمی، قلعه ها و دژهای مستحکم، تپه های تاریخی، مسجد هایی که برخی از آن ها شاهکارهای معماری اسلامی هستند، باغ های تاریخی بسیاری که به واسطه معماری ارزشمند خود شهرت جهانی دارند و ... بخشی از آثار دیدنی و تاریخی استان فارس هستند که هر ایرانی و غیر ایرانی دوست دار فرهنگ و تمدن را به شدت تحت تاثیرقرار می دهد.   صنایع و معادن صنایع استان فارس در دو دسته کارخانه ای و دستی قابل بررسی و مطالعه است. صنایع دستی استان به علت زیبایی، جذابیت و مرغوبیت، جایگاه ویژه ای را در بازارهای داخلی و جهانی به خود اختصاص داده و فرش، گبه و خاتم آن از معروفیت خاصی برخوردار است. در بخش صنایع ماشینی؛ استان فارس ازمقام ارزشمندی درکشوربرخورداراست. صنایع ماشینی استان را بیش تر؛ صنایع الکترونیکی، شیمیایی، ریسنده ‎گی، بافنده ‎گی و صنایع غذایی تشکیل داده است. بیش ترین سهم صنایع الکترونیکی به کارخانه های مخابراتی ایران (کما) تعلق دارد که از سال 1348 در این استان شروع به تولید کرده است. کارخانه لاستیک سازی دنا (بریجستون) یکی از چهار تولید کننده بزرگ لاستیک سازی ایران، دراین استان قرار دارد. در زمینه صنایع ریسنده‎گی، بافنده گی و چرم سازی، این استان با 50 کارگاه بزرگ و کوچک، سهمی عمده در تولید محصولات نساجی و فرش بافی دارد. در فارس همراه با تولید محصولات کشاورزی، صنایع غذایی نیز رشد چشم گیری یافته است. براساس اطلاعات موجود، بیش از 200 واحد صنایع غذایی در این استان فعالیت دارند که تولید مواد غذایی نظیر روغن، قند، شکر، ‌گوشت و … را بر عهده دارند. پالایشگاه شیراز از سال 1352 آغاز به کار کرده و فرآورده هایی مانند گاز مایع، بنزین معمولی، بنزین سوپر، و … را تولید می کند. در سال های اخیر صنعت پتروشیمی استان نیز توسعه قابل توجهی یافته است. استان فارس، قطب الکترونیک کشور بوده و صنایع پتروشیمی آن از اهمیت خاصی برخوردار است.   کشاورزی و دام داری استان فارس سهمی عمده در بخش های اقتصادی کشور به ویژه کشاورزی و صنعت دارد. این استان در تولید گندم، ذرت و انجیر در کشور مقام اول را داراست. طبق گزارش آمار نامه کشاورزی، این استان با 1025059 هکتار سطح زیر کشت پس از استان های آذربایجان شرقی و خراسان، رتبه سوم را در کل کشور دارد. بر اساس همین آمار، این استان با 59/12 درصد تولید گندم در کشور رتبه دوم را داراست. دام داری از ارکان مهم اقتصادی منطقه فارس است و وجود عشایر قشقایی که یکی از بزرگ ترین و اصیل ترین عشایر ایرانند که دام داری شغل اصلی آنان است سبب رونق دام داری در منطقه فارس شده است.   وجه تسمیه و پیشینه تاریخی فارس در کتیبه های هخامنشی به صورت پارسه و در نوشته های یونانی به شکل پرسیس آمده و معرب آن فارس است. یونانیان نام ایالت پرسیس را به اشتباه بر تمام ایران اطلاق می کردند. درجنوب ایران تا کرانه های خلیج فارس، سرزمینی گسترده است که از روزگاران باستان، پارس ‌(فارس) نام داشته و از آغاز دوره اسلامی مرکز آن شیراز بوده است. این سرزمین، از چند هزار سال پیش زیست گاه پر رونق اقوام بومی ایران، و به ویژه، عیلامیان بوده و از این قوم، آثار بسیاری در گوشه و کنار فارس، هم چون کورنگون ممسنی، نقش رستم، تخت جمشید، ( مرودشت) به جای مانده است. سه هزار سال پیش از این، قومی که خود را آریایی می خواندند، ازجنوب روسیه امروزی به فلات ایران سرازیر شدند و پس از زد و خوردهای فراوان با بومیان آن سامان، به پیروزی رسیدند و برای خود سکونت گاه هایی بر پا داشتند. بیش تر این آریاییان، چوپان و گله دار و کوچ نشین بوده زندگی قبیله ای داشتند. دین آنان، گونه ای بینش توحیدی بود. آنان به خدای یگانه و بزرگی به نام اهورامزدا ایمان داشتند و نیروهای طبیعی، مانند :‌ آب، آتش، باد، خاک و خورشید را دارای فره ایزدی پنداشته سرچشمه بدی ها و تاریکی ها را در وجود اهریمن می جستند. این آریاییان، قبیله های بزرگی داشتند که معروف تر از همه پارسیان، مادها، سکاها، بلخیان، سغدیان، خوارزمیان، هراتیان و پارتیان بودند. ‹‹ همه ی این قبیله ها به یک زبان بزرگ، اما، با لهجه های متفاوت سخن می گفتند و سرزمین خود را به نام ‹‹ آریا وئیج›› (ایران ویج) می خواندند. پارسیان، یکی از اقوام ایرانی بودند که در سه هزار سال پیش به فارس آمدند و در چند مکان، از جمله در انشان (مالیان در 46 کیلومتری شمال شیراز) و پاسارگاد ساکن شدند. پایتخت آنان، نخست، پاسارگاد بود که بعدا، به همدان انتقال یافت. در اواخر سده هشتم قبل از میلاد، مادها در ایران غربی نیرو گرفتند و گرد هم جمع شده، با آشوریان تاراج گر به زد و خورد پرداختند و صد سال بعد آنان را از پای درآورده حکومتی بزرگ بر پا داشتند که 120 سال پایدار ماند، و سرانجام، فرمان روایی آنان توسط کوروش بزرگ فرو پاشید. کوروش بزرگ فرزند کمبوجیه (پادشاه پارسیان) و شاه دختی مادی بود و با کارهای درخشانش بزرگ ترین امپراتوری جهان آن روزگار را پدید آورد. ویژه گی های نخستین فرمان روای فارس چنان است که مورخان او را پادشاهی دانا، مدیر و مدبر و مفسران بزرگ قرآن چون علامه طباطبایی او را ذوالقرنین (که قرآن از او به نیکی یاد می کند) می دانند. کوروش پس از نزدیک به 30 سال فرمان روایی در جنگ با کوچ نشینان ماساگتی ـ ازاقوام سکایی آسیای میانه ـ کشته شد و پسرش کمبوجیه جای او را گرفت و به مصر لشکر کشید و آن سامان را به فرمان خود آورد ولی با شورش مغان رو به رو شد و پیش از گرفتن کین خویش در مصر در گذشت. آن گاه داریوش بر تخت امپراتوری هخامنشی نشست و 36 سال بر ایران فرمان راند. هخامنشیان نزدیک به 218 سال بر این سرزمین حکومت کردند تا این که اسکندر بر ایران تاخت و شاهنشاهی هخامنشی را برانداخت اما دولتش هفت سال بیش نپایید و آرزوهایش بر باد رفت و او هرگز نتوانست حکومت این سرزمین متمدن و بزرگ را بیش از این در اختیار داشته باشد. اگرچه حاکمان پارس به سلطه سلاطین اشکانی در روزگار قدرت آنان گردن نهادند، اما، پارس هرگز جزو امپراتوری اشکانی نشد. شاهان پارس قدرت خود را بر سواحل کارمانیا و سواحل عربستان بسط دادند. از روایات مربوط به اردشیر اول ساسانی چنین برمی آید که در زمان او، پارس به ممالک کوچکی تقسیم شده بود. از سکه های کشف شده آن دوران می توان دریافت که در آن زمان، تمدن یونانی، به کلی از پارس رخت بر بسته بود و سنت های تاریخی و اساطیری کهن و دین زردشتی استیلای کامل داشته است. بر اساس شواهد، در آن زمان پارس تنها سرزمینی بود که در آن جا دین زردشتی حقیقی و نوشته های مقدس آن محفوظ مانده بود. به همین دلیل، تجدید حیات آیین زردشتی، با قیام اردشیر اول و کشور گشایی های او از پارس آغاز شد. اردشیر اول دودمان ساسانیان را بنیاد گذاشت و دین زردشتی را در سراسر کشور ایران مستقر کرد. استخر که پایتخت پارس بود، در دوره ی ساسانی شهری بزرگ و آباد بود. پس از بنیان گذاری امپراتوری ساسانی، پایتخت امپراتوری به تیسفون منتقل شد. با تصرف استخر و فیروزآباد در سال 28 هـ. ق تمامی فارس ضمیمه متصرفات اعراب شد و به تدریج مردم فارس نیز مسلمان شدند. اعراب فاتح تقسیم ایالت فارس را به پنج ولایت که هر یک را یک کوره می گفتند، از ساسانیان به ارث بردند و این تقسیم بندی، تا حمله مغولان باقی ماند. پنج کوره فارس عبارت بودند از: کوره اردشیر خوره که مرکز آن شیراز بود. کوره شاپور خوره که مرکز آن شهر شاپور بود. کوره قباد خوره یا ارجان که مرکز آن ارجان بود. کوره استخرکه مرکز آن پرس پولیس بود. و کوره داراب گرد (دارابجرد) که مرکز آن شهری به همین نام بود. در زمان ضعف قدرت خلافت در قرن سوم هجری قمری، فارس به تصرف یعقوب لیث موسس سلسله ی صفاریان درآمد. وی شیراز را تصرف کرد و برادرش عمرولیث، مسجد بزرگی در این شهر ساخت که هنوز پا بر جاست. پس از آن، فارس به تصرف آل بویه درآمد. عضدالدوله ی دیلمی بر بیش تر ایران و قسمتی از بین النهرین مسلط شد. از کارهای برجسته ی او ساختن بند امیر بر رود کر بود. پس از آل بویه، سلجوقیان بر فارس مسلط شدند. در زمان ضعف سلاجقه، سنقر ابن مودود، دودمان اتابکان فارس را تاسیس کرد و این دودمان، در 543 هجری قمری بر سرزمین فارس فرمان روایی یافت و آخرین فرمان روای آن، آبش خاتون، پس از یک سال سلطنت در 667 هجری قمری به همسری منکو تیمور، یکی از پسران هلاکوخان مغول، درآمد و از آن پس، سلطنت وی نامی بیش نبود و چندی نگذشت که فارس به دست امرای مغول افتاد. در 754 هجری قمری، امیر مبارزالدین محمد، پادشاه سلسله ی آل مظفر، فارس را تصرف کرد. شاهان این دودمان تا سال 795 هجری قمری، که امیر تیمور خاندان آل مظفر را برانداخت بر فارس فرمان روایی داشتند. در سال 909 هجری قمری، فارس تحت استیلای شاه اسماعیل صفوی درآمد. در زمان او و جانشینانش، فارس و مرکز آن شیراز، آبادی و رونق یافت. در این دوران، الله وردی خان و پسرش امام قلی خان فرمان روایان کاردان و با تدبیر فارس درزیبا ساختن و آبادانی شهر شیراز کوشیدند. در جنگ میان نادر شاه و افاغنه تحت فرمان اشرف افغان، فارس رنج و ویرانی فراوانی دید. این جنگ با شکست افاغنه در 1142 هجری قمری پایان یافت. پس از مرگ نادر، بار دیگر فارس دست خوش پریشانی شد اما، با برآمدن کریم خان زند صلح و آبادی به این ناحیه بازگشت. از کاردانی و تدبیر و دوراندیشی کریم خان، آثار ارزشمندی، به ویژه در شهر شیراز به جای مانده است. پس از مرگ کریم خان (1193 هـ. ق)، بر سر جانشینی او میان بازماندگانش اختلاف بسیاری پدید آمد و سرانجام، لطف علی خان زند به فرمان روایی رسید. پس از آن، فارس در جنگ های لطف علی خان زند و آقا محمد خان آسیب فراوان دید. پس از دودمان زندیه، قاجاریه حاکم شد. پس از وفات فتح علی شاه (1125 هـ. ق) پسرش حسین علی میرزا فرمان فرما که در فارس بود به دعوی سلطنت برخاست، اما کاری از پیش نبرد. پس از قاجار، ‌اگر چه فارس نقش ارتباطی مهم خود را از دست داد، ولی، به علت داشتن آثار گران سنگ سیاسی و تاریخی و آرامگاه های دانشمندان، شاعران و عرفای بزرگی هم چون سعدی، حافظ، ابوعبداله خفیف، ملاصدرا، خواجو، شیخ روزبهان و بواسحاق کازرونی، سیبویه و … هم چنان به عنوان یکی از پرآوازه ترین استان های ایران با معروفیتی جهانی در گستره ی فرهنگ و ادب و عرفان جایگاه خود را حفظ کرد  مشخصات جغرافیایی استان فارس 6/7 درصد مساحت کل جمهوری اسلامی ایران را به خود اختصاص داده است. استان فارس در جنوب منطقه مرکزی ایران بین مدارهای 27 درجه و دو دقیقه و 31 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 42 دقیقه و 55 درجه و 36 دقیقه طول خاوری از نیمروز گرینویچ قرارگرفته است. این استان از شمال با استان اصفهان و یزد، از باختر با استان های کهگیلویه و بویر احمد و بوشهر، از جنوب با استان هرمزگان و از خاور با استان کرمان همسایه است. استان پهناور فارس، منطقه ای چهار فصل بوده و از نظر آب و هوایی می توان سه منطقه ی سردسیر، معتدل و گرمسیر را دراین منطقه مشاهده کرد. متوسط دما در سردترین ماه سال بین 7- تا 2- درجه ی سانتی گراد و در گرم ترین ماه سال بین 35 تا 40 درجه سانتی گراد در نوسان است. جهت عمومی کوه های این استان شمال خاوری – جنوب باختری است و هر چه از طرف شمال به جنوب پیش می رویم از ارتفاع کوهستان به طور عمومی کاسته می شود. محدوده استان فارس به دلیل تنوع اقلیمی و ساختارهای جغرافیایی طبیعی فضاهای خاص و منحصر به فردی را دارا است و از انواع دریاچه های طبیعی، رودخانه های دایمی و فصلی، چشمه های آب گرم و آب سرد برخوردار است. بر اساس سرشماری سراسری سال 1375 جمعیت استان فارس 3759954 نفر برآورد شده

	مسیرهای گردشگری عمومی استان فارس
مسیرهای گردشگری عمومی کشور استان فارس ردیف مبدأ سفر مقصد سفر مسیر سفر فهرست جاذبه ها 1 شیراز ایزدخواست شیراز- مرودشت- بوانات- اقلید- آباده- ایزدخواست عمارت کلاه فرنگی سورمق- کاروانسرای خان خوره- قلعه اسپاس- تخت جمشید- نقش رستم- پاسارگاد- نقش رجب- امامزاده سید علی ایزدخواست(ع)- امامزاده شاه نجف(ع)- چشمه ریز- جنگل بناب- آبشار تنگ براق- قدمگاه سده- تنگ بستانک 2 شیراز سپیدان شیراز- سپیدان آبشار مارگون- پیست اسکی سپیدان- تنگ تیزآب- برم شش پیر- چله گاه 3 شیراز کازرون شیراز- دشت ارژن- نورآباد- ممسنی - کازرون سرآب بهرام- دشت ارژن- هفت برم-تنگ بوان- شهر بیشاپور- غار شاپور- تنگ چوگان- دریاچه پریشان- امامزاده سید حسن (ع)- امامزاده بی بی زبیده 4 شیراز داراب شیراز- سروستان- استهبان- فسا- داراب کاخ ساسان سروستان- شهر دارابگرد- مجموعه ییلاقی دهن آسیاب- قمپ آتشکده- امامزاده پیرمراد- امامزاده یوسف(ع)- دریاچه بختگان- آبشار تام- کاروانسرای نی ریز 5 شیراز لار شیراز- فیروزآباد- لامرد- لار آتشکده فیروز آباد- قلعه دختر فیروز آباد- حمام وراوی- مقبره شیخ دانیال- غار سنگ شکنان- آبشار مروارید شهر خفر- امامزاده پیرغار- شاه حبیب الله- حمام علی خان